Köpek ne zaman kısırlaştırılır?
Kısırlaştırma, birçok dişi ve erkek köpekte üremenin önlenmesi amacıyla rutin olarak uygulanan cerrahi bir işlemdir. Köpek ne zaman kısırlaştırılır diye merak mı ediyorsunuz? Endişelenmeyin, bu yazımızda kısırlaştırma hakkında kapsamlı bilgilere ve dişi ya da erkek köpekler için en uygun kısırlaştırma yaşına dair detaylara ulaşabilirsiniz. Mutlaka göz atın!
DİŞİ VE ERKEK KÖPEK NE ZAMAN KISIRLAŞTIRILIR
Dişi veya erkek köpek ne zaman kısırlaştırılır sorusunu yanıtlamadan önce, bu yaygın prosedürün neyi kapsadığını açıklayalım. Kısırlaştırma, cerrahi müdahale ile üreme organlarının alınması işlemidir. Bu sayede üreme engellenir; çünkü artık sperm ya da yumurta hücresi üretilmez ve cinsiyet hormonları (erkeklerde testosteron gibi androjenler, dişilerde ise progesteron ve östrojen) salgılanmaz. Bu işlemin uygulanabileceği farklı teknikler bulunmaktadır:
Orşiektomi: Testislerin çıkarılması
Ovariektomi: Dişilerde yumurtalıkların çıkarılması
Ovariohisterektomi: Dişilerde yumurtalıkların ve rahmin çıkarılması.
Öte yandan sterilizasyon, üreme organlarının işlevini ortadan kaldırmaya yönelik her türlü yöntemi kapsar (hormonal implantlar, haplar veya enjeksiyonlar, vazektomi, fallop tüplerinin bağlanması vb.) ve elbette bu teknikler arasında kısırlaştırma da yer alır.
KÖPEKLER İÇİN EN İYİ KISIRLAŞTIRMA YAŞI NEDİR?
Erkek veya dişi bir köpeği kısırlaştırmak için en iyi yaş, birkaç faktöre bağlı olduğundan, hala tartışma konusudur:
Irk
Yetişkinlikte ulaşabileceği boyut
Cinsiyet
Genetik
Çevre
Cinsiyet hormonları, organizmanın olgunlaşmasında ve bağışıklık sistemi üzerinde temel bir rol oynar. Bu nedenle kısırlaştırma, birçok avantaj sağlamasının yanı sıra bazı dezavantajlara da yol açabilir. Özellikle 3 aydan önce ya da cinsel olgunluğa ulaşmadan önce yapılan çok erken kısırlaştırmalar, bu sistemlerin sağlıklı gelişimini olumsuz etkileyebilir.
KISIRLAŞTIRMA İÇİN EN İYİ ZAMAN
Köpek ne zaman kısırlaştırılır sorusu en iyi kısırlaştırma zamanını tespit etmek için sorulur. Genellikle, erken kısırlaştırmanın olumsuz etkilerinden kaçınmak amacıyla, kısırlaştırmanın 6 ila 12 aylık yaş arasında yapılması önerilir.
Bu yaş aralığında, bir köpek ya da dişi köpek için en uygun kısırlaştırma yaşı konusunda görüş ayrılıkları bulunmaktadır. Dişi köpekler söz konusu olduğunda, bazı veterinerler ilk kızgınlık döneminden önce kısırlaştırmayı tercih ederken, diğerleri ise köpeğin tam olarak olgunlaşıp büyümesini tamamlamasını beklemeyi uygun bulur.
Küçük ırk köpeklerde genellikle büyüme ve olgunlaşma büyük ırklara göre daha erken tamamlandığı için kısırlaştırma 6. aydan itibaren yapılmaktadır.
Büyük ırk köpeklerde olgunlaşma süreci daha geç gerçekleşir; dişi köpeklerde ilk kızgınlık dönemi de genellikle bir yaş civarında, hatta bazı durumlarda bir buçuk yaşında ortaya çıkar.
Eklemsel hastalıklara yatkınlığı olan büyük ırk köpeklerde, kas-iskelet sisteminin tam olarak olgunlaşmasına zaman tanımak amacıyla kısırlaştırmanın bir yaşına ya da bir buçuk yaşına kadar ertelenmesi önerilir.
YANLIŞ ZAMANDA KISIRLAŞTIRMADAN KAYNAKLI SORUNLAR
Erken yaşta yapılan kısırlaştırma, özellikle 20 kilonun üzerindeki köpeklerde kas-iskelet sistemi gelişimini etkileyebilir.
Dişi köpeklerde erken kısırlaştırma, özellikle 3 aydan önce yapıldığında, üretra dokusu üzerinde de etkili olabilir ve idrar kaçırmaya yol açabilir; ancak bu sorun daha geç yapılan kısırlaştırmalarda da ortaya çıkabilir. Bu durum, orta ve büyük ırk dişi köpeklerde daha sık görülür ve meydana geldiğinde hormon replasman tedavileriyle kontrol altına alınabilir.
Hormonların olumsuz etkileri de bulunmaktadır; dişi köpeklerde görülen kötü huylu meme tümörlerinin çoğu östrojen hormonunun etkisiyle ortaya çıkar. İlk kızgınlık döneminden önce veya hemen sonrasında yapılan kısırlaştırmalar, bu tür tümörlere karşı koruma sağlar. Bu operasyonlar sayesinde östrojenin meme dokusu üzerindeki etkisi azaltılır: kısırlaştırma ilk kızgınlık döneminden önce yapılırsa tümör görülme olasılığı %0,5’e düşer, ilk kızgınlık döneminden sonra yapılırsa bu oran %8 olur ve ikinci kızgınlık döneminden sonra yapılması durumunda risk %26’ya kadar çıkar.
Ayrıca karakteri de etkiler. 3 aydan önce yapılan erken kısırlaştırmalar, köpeklerde korkaklık ve uyum sorunlarına yol açabilir.
Eğer kısırlaştırma ve sterilizasyon arasındaki farklar ile bu işlemlerin avantaj ve dezavantajları hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız, “Köpeklerde Sterilizasyon: Bilmeniz Gerekenler” başlıklı makalemizi kaçırmayın.
Gördüğümüz üzere, köpek ne zaman kısırlaştırılır sorusuna net bir cevap vermek mümkün değildir; çünkü bu karar birçok değişkene bağlıdır. Genel bir kural olarak, küçük ırk köpekler cinsel olgunluğa daha erken ulaştıkları için cerrahi işlem 6. aydan itibaren planlanabilir. Ancak 20 kilonun üzerindeki köpeklerde genellikle bir yaşına kadar, çok büyük ırklarda ise biraz daha uzun süre beklenmesi tavsiye edilir. Herhangi bir şüpheniz varsa, veterinerinize danışmayı unutmayın. Veterineriniz, köpeğinizin özelliklerine göre en uygun kısırlaştırma yaşını belirlemenize yardımcı olacaktır.
